ระบบช่วงล่างของรถยนต์แต่ละประเภท

ช่วงล่างรถยนต์ ถูกแบ่งออกเป็นประเภทได้ดังต่อไปนี้

ปีกนก (Wishbone Suspension) มีทั้งแบบ ‘ปีกนกเดี่ยว’ และ ‘ปีกนกคู่’ (Double Wishbone) ปีกนกเดี่ยวถูกออกแบบให้ทำงานร่วมกับระบบกันสะเทือนรูปแบบอื่นๆ เช่น แมคเฟอร์สันสตรัท ทอร์ชันบาร์ ส่วนแบบปีกนกคู่ การออกแบบแตกต่างกันไป เช่น ปีกนกบนและปีกนกล่าง ยาวไม่เท่ากัน แต่ขนานกัน, ปีกนกบนและปีกนกล่าง ยาวไม่เท่ากัน และไม่ขนานกัน ช่วงล่างประเภทนี้ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย เพราะโดดเด่นเรื่องเสถียรภาพในการเกาะถนน โดยเฉพาะในความเร็วสูง นอกจากช่วงล่างปีกนกจะมีใช้ในรถยนต์นั่งทั่วไปแล้ว รถ SUV หลายๆ รุ่นก็ใช้ระบบกันสะเทือนรูปแบบนี้ด้วยเช่นกัน

เซมิเทรลิ่งอาร์ม (Semi-trailing Arm Suspension)แขนเต้น (Trailing-arm) ที่ใช้อยู่ มีทั้งแบบ ‘แขนเดี่ยว’ และ ‘แขนคู่’ ถ้าเป็นแขนเดี่ยวจะเรียกว่า เซมิเทรลิ่งอาร์ม (Semi-trailing Arm) ถูกออกแบบใช้ในล้อหลัง แขนเต้นมีใช้ทั้งแบบตามแนวยาว จุดหมุนยึดติดกับแชสซีทางด้านหน้า และติดตั้งตามแนวขวางที่จุดหมุนยึดติดกับซับเฟรม ช่วงล่างรูปแบบนี้มีให้เห็นมากในรถ MPV ที่ใช้ระบบขับเคลื่อนล้อหน้า จุดเด่น คือ มีชิ้นส่วนในการเคลื่อนที่น้อย ห้องโดยสารจึงออกแบบได้กว้างขวางมากยิ่งขึ้น

แมคเฟอร์สันสตรัท (McPherson Strut Suspension)

รูปแบบคล้ายคลึงกับช่วงล่างแบบปีกนก เพียงแต่จะมีเฉพาะปีกนกล่าง ช็อคอัพและคอยล์สปริงจะรวมอยู่บนแกนเดียวกัน (Coilover) ทำให้ประหยัดเนื้อที่และลดชิ้นส่วนต่างๆ ลงได้มาก ตัวถังบริเวณที่รองรับชุดแมคเฟอร์สัน ต้องแข็งแรงเป็นพิเศษ ข้อจำกัดเล็กน้อยของช่วงล่างชนิดนี้ คือ การออกแบบให้ตัวถังรถอยู่ในระดับต่ำ ทำได้ยากกว่าช่วงล่างแบบปีกนก

มัลติลิงก์ (Multi-link Suspension)

คำว่า ‘มัลติลิงก์’ สื่อความหมายได้ชัดเจน เป็นช่วงล่างที่ใช้แขนยึด (Linkages) หลายจุดที่ใช้อยู่มีทั้ง โฟร์บาร์ลิงก์เกจ์, ไฟว์ลิงก์ หรือแขนยึดแบบ 5 จุด วัตถุประสงค์ในการใช้แขนยึดหลายจุด เพื่อต้องการควบคุมมุมล้อให้คงที่อยู่ตลอดเวลาในทุกสภาพการขับขี่ นิยมใช้กับล้อคู่หลัง (ด้านหน้าก็เริ่มมีใช้) โดยเฉพาะในกลุ่ม Luxury Car เพราะโดดเด่นทั้งเรื่องนุ่มนวล และสมรรถนะในการยึดเกาะถนน

ทอร์ชันบาร์ (Torsion Bar Suspension)

ทอร์ชันบาร์พบเห็นได้ในช่วงล่างด้านหน้าของรถปิกอัพ (ในอดีต) เป็นการนำ ‘เหล็กบิด’ มาประยุกต์ใช้แทนแหนบและสปริงขด ทอร์ชันบาร์จะติดตั้งตามยาวของแชสซีข้างละท่อน ที่ปลายด้านหน้ายึดติดกับปีกนกล่าง ปลายด้านหลังยึดติดกับซับเฟรม หรือแชสซี ซึ่งสามารถปรับแต่งความตึง (ความแข็ง) ของทอร์ชันบาร์ได้ น้ำหนักของรถบวกกับแรงโยนตัวจากการเคลื่อนที่ผ่านผิวถนนขรุขระ จะทำให้ทอร์ชันบาร์บิดตัว ส่งผลให้เกิดคุณสมบัติความเป็นสปริง เช่นเดียวกับสปริงรูปแบบอื่นๆ

สรุป ทั้งหมดเป็นรูปแบบพื้นฐานช่วงล่างรถยนต์ที่มีใช้งานอยู่ในปัจจุบัน ด้วยความคิดสร้างสรรค์ จึงเกิดการผสมผสานช่วงล่างแต่ละแบบเข้าไว้ด้วยกัน พร้อมทั้งตั้งชื่อตามการสื่อสารด้านการตลาดของแต่ละผู้ผลิต แต่แนวโน้มที่จัดเป็นนวัตกรรมสำหรับรถยนต์ในยุคต่อไป  เป็นการนำระบบอิเล็กทรอนิกส์เข้ามาควบคุมการทำงานของช่วงล่าง จะเข้าไปทำงานร่วมกับอุปกรณ์ใด ก็ขึ้นอยู่กับประเภทของรถ เป้าหมายเพื่อให้ช่วงล่างมาตรฐาน สามารถสนองตอบการใช้งานได้หลากหลายที่สุด

NOTE : ช่วงล่างที่ดี ต้องควบคุมหน้ายางให้ตั้งฉากกับพื้นถนนตลอดเวลา ในทุกสภาพการขับขี่

CREDIT : https://www.grandprix.co.th/type-of-suspension/